ไม่รู้โชว์นี้จะเป็นเรียลลิตี้หรือดราม่า เมื่อจีนหันมาใช้เทคโนโลยีถ่ายทอดการพิจารณาคดีในศาล ให้ประชาชนติดตามผ่านอินเทอร์เน็ตได้
ขณะที่ภาพลักษณ์ของกระบวนการยุติธรรมจีนดูไม่ดีนัก แต่ดูเหมือนมีความพยายามสร้างภาพให้ศาลดูโปร่งใสมากขึ้น โดยตอนนี้ ศาลจีนเริ่มถ่ายทอดการพิจารณาคดีทางเว็บไซต์ tingshen.court.gov.cn แล้ว
เมื่อเข้าไปที่หน้าแรกของเว็บไซต์ จะพบกับแผนที่ประเทศจีน ซึ่งผู้ใช้สามารถคลิกเมาส์ไปที่แต่ละจังหวัดเพื่อติดตามการพิจารณาคดีในศาลประเภทต่างๆ แต่ละคดีถ่ายทอดผ่านมุมกล้องหลายมุม ที่ทำให้เห็นทั้งผู้ต้องหา ผู้พิพากษา และทนายความ บางคดีใช้วิธีสตรีมมิ่งสด แต่บางคดีเป็นไฟล์บันทึกให้ดูย้อนหลัง
แม้โดยพื้นฐาน ศาลจีนไม่ได้พิจารณาคดีโดยลับกับทุกคดี แต่ก็ไม่ใช่ว่าประชาชนจะเดินวอล์กอินเข้าไปฟังได้ มันขึ้นกับกฎของแต่ละศาลและดุพินิจของผู้พิพากษา ในบางที แม้เป็นสมาชิกครอบครัวของคนในคดี ก็ยังไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าฟังในห้องพิจารณา
การทำเว็บบันทึกวิดีโอหรือถ่ายทอดสดจึงเป็นเรื่องน่าตื่นเต้นสำหรับนักข่าวและผู้เกี่ยวข้องในคดี แต่แน่นอน ประเทศจีนไม่ได้อนุญาตให้คดีทุกคดีได้ปรากฏบนเว็บไซต์ เช่น คดีการเมือง มักมีกระบวนการพิจารณาที่ปิดลับมากเป็นพิเศษ
ลักษณะคดีที่ถ่ายทอดอาจเป็นประเด็นที่มีท้องเรื่องถูกผิดชัดเจน หรือเป็นเรื่องที่ศีลธรรมกำกับไว้แบบไม่ให้เถียงกัน เช่น ในคดีหนึ่งที่ประชาชนฟ้องให้รัฐบาลท้องถิ่นในปักกิ่งเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับเงินชดเชยที่คนท้องถิ่นได้รับจากการถูกไล่ที่ ซึ่งมีข้อครหาว่าบริษัทรับเหมาก่อสร้างฮั้วกันกับเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น
Lu Miaoqin ทนายความชาวจีนบอกว่า เห็นด้วยกับการถ่ายทอดภาพบรรยากาศจากศาล เพราะมันเรียกร้องให้ทนายความก็ต้องทำหน้าที่อย่างมืออาชีพ แต่เรื่องนี้ก็มาพร้อมกับความกังวล ทนายความด้านสิทธิมนุษยชน Liang Xiaojun มองว่า การถ่ายทอดภาพในศาลอาจไม่เหมาะสม เพราะผู้คนจำนวนหนึ่งที่เกี่ยวข้องในคดีคงไม่อยากให้สาธารณะมารับรู้ข้อมูลส่วนตัว
เว็บไซต์ถ่ายทอดบรรยากาศศาลเพิ่งเปิดตัวเมื่อไม่นานนี้เอง ท่ามกลางข้อถกเถียงที่ชี้ถึงทั้งข้อดีและข้อเสีย ในมุมนึงก็ถือเป็นทิศทางใหม่มากสำหรับประเทศจีน ประเทศซึ่งได้ชื่อว่า เรื่องความลับของรัฐ การเข้าไม่ถึง การไม่ต้องมีความรับผิด ถือเป็นบรรทัดฐานปกติมายาวนาน
ที่มา: BBC