พ้นเลือกตั้งสหรัฐฯ 'พอล ไรอัน' และ 'เบอร์นี แซนเดอร์ส' ไปไหน?

หลังจากขับเคี่ยวกันมานาน และแล้ววันนี้ก็มาถึง วันเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา 8 พ.ย. 2016

ในสหรัฐอเมริกา กำหนดวันเลือกตั้งให้เป็นวันอังคารถัดจากจันทร์แรกของเดือนพฤศจิกายน ซึ่งเป็นธรรมเนียมที่กำหนดมาแต่อดีต สมัยที่สหรัฐอเมริกายังเป็นสังคมเกษตรกรรม ชาวไร่ชาวนาต้องใช้เวลาเต็มวันควบม้าเดินทางมาเลือกตั้ง วันอังคารเป็นวันที่เหมาะสมเพราะมันไม่รบกวนวันพักผ่อนตามความเชื่อทางศาสนา และก็ไม่ชนกับวันไปตลาดที่หลายๆ เมืองมักจัดขึ้นในวันพุธ

นอกจากการเลือกตั้งประธานาธิบดี ซึ่งทั่วโลกลุ้นกันตัวโก่งว่าระหว่าง ฮิลลารี คลินตัน จากพรรคเดโมแครต กับ โดนัลด์ ทรัมป์ จากพรรครีพับลิกัน ใครจะได้ชัยชนะ ในการลงคะแนนครั้งนี้ ยังมีการเลือกตั้งสมาชิกวุฒิสภาและสภาผู้แทนราษฎรด้วย ซึ่งพรรคใดจะได้จำนวนที่นั่งเท่าไรในทั้งสองสภา เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลอย่างมากที่มีผลต่อการกำหนดแนวทางกฎหมายและนโยบายของสหรัฐฯ

อย่างไรก็ดี ในช่วง 5-6 ปีที่ผ่านมา ภายใต้การนำของประธานาธิบดีบารัค โอบามา แม้ตัวเขาจะมาจากพรรคเดโมแครต แต่เสียงส่วนใหญ่ของทั้งสองสภาเป็นของพรรครีพับลิกัน

ใครจะชิงบัลลังก์ผู้พิพากษาศาลสูงสุด
แม้ชาวอเมริกันและคนทั่วโลกอาจรู้สึกว่าการต้องเลือกระหว่างทรัมป์กับคลินตันเป็นการตัดสินใจที่น่าหดหู่ เพราะรู้สึกว่าไม่มีตัวเลือก แต่สำหรับจำนวนเสียงในสภานั้น ยังมีความจำเป็นอย่างมากที่ต่างฝ่ายต่างต้องชนะให้ได้ หนึ่งในภารกิจที่ค้างคาอยู่ ก็คือ บทบาทของวุฒิสมาชิก ที่ต้องคัดเลือกผู้พิพากษาศาลสูงสุดแทนตำแหน่งของ แอนโทนิน สกาเลีย จากพรรครีพับลิกันที่เสียชีวิตไปเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ทำให้บัลลังก์ที่มี 9 ตำแหน่ง ว่างลงไป 1 ตำแหน่ง

สำหรับสัดส่วนผู้พิพากษาที่มีอยู่ขณะนี้ เป็นผู้พิพากษาจากพรรคเดโมแครตและรีพับลิกันอย่างละ 4 คนพอดี ตำแหน่งที่จะมาใหม่นี้ จึงจะมีผลสำคัญมากต่อการโหวตตัดสินใจทางกฎหมายใดๆ ตำแหน่งนี้จึงเป็นที่หมายปองจากทั้งสองพรรค

ทั้งนี้ ก่อนหน้านี้ ประธานาธิบดี บารัค โอบามา เคยเสนอชื่อผู้พิพากษาเมอร์ริค การ์แลนด์ ไปแล้ว แต่กระบวนการถูกยื้อไว้เพราะฝ่ายรีพับลิกันแย้งว่าเรื่องนี้ควรให้ประธานาธิบดีคนถัดไปเป็นผู้เสนอชื่อต่อวุฒิสภามากกว่า

เบอร์นี แซนเดอร์ส อาจคุมกมธ.งบประมาณของวุฒิสภา
พอล ไรอัน ประธานสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งมาจากพรรครีพับลิกัน ออกมาย้ำว่า หากรีพับลิกันแพ้ที่นั่งในวุฒิสภา ก็จะมีแนวโน้มอย่างมากที่ เบอร์นี แซนเดอร์ส อดีตผู้ท้าชิงตำแหน่งประธานาธิบดีจากเดโมแครต ซึ่งมีฐานเสียงจำนวนมาก อาจจะได้นั่งเก้าอี้ประธานคณะกรรมาธิการงบประมาณของวุฒิสภา เรื่องนี้เป็นประเด็นถึงขั้นวันฮัลโลวีนที่ผ่านมา กลุ่มรณรงค์ MoveOn ตัดคลิปส่วนนี้มาชวนให้เดโมแครตออกไปโหวตเพื่อทำให้ฝันร้ายของพอล ไรอัน เป็นจริง

อย่างไรก็ดี ด้วยวิธีการกำหนดเขตเลือกตั้งที่เพิ่งปรับเปลี่ยน ดูเหมือนว่าคงไม่ง่ายนักที่ครั้งนี้เดโมแครตจะชนะที่นั่งในวุฒิสภา แต่จากการคาดการณ์ของเว็บ FiveThirtyEight เก็งคะแนนวุฒิสภาไว้แบบผันผวนไปมาในรอบเดือนที่ผ่านมา ซึ่งกระแส FBI กับข้อครหาอีเมลของคลินตันในช่วงโค้งสุดท้ายก่อนการเลือกตั้ง มีผลช่วยดึงคะแนนของรีพับลิกันให้ตีตื้นขึ้นมา ตามสถิติวันที่ 8 พ.ย. หรือวันเลือกตั้ง คะแนนของเดโมแครตนำแต้มแค่เศษเสี้ยวที่ 50.7 – 49.3

พอล ไรอัน ปะทะกลุ่มอนุรักษ์ฯ สุดโต่ง Freedom Caucus
บทวิเคราะห์ใน The Atlantic มองว่า ที่ทางของ พอล ไรอัน ซึ่งปัจจุบันดำรงตำแหน่ง Speaker of the House of Representative หรือเทียบเท่าประธานสภาผู้แทนฯ ว่า แม้เลือกตั้งรอบนี้จะมีแนวโน้มมาชัดมากว่า พรรครีพับลิกันจะได้ที่นั่งส่วนใหญ่ในคองเกรส และพอล ไรอัน ยังคงเป็นคนที่เหมาะสมที่สุดในตำแหน่งนี้ ทว่าปี 2017 คงไม่ใช่ช่วงเวลาอันรื่นรมณ์ของเขา

ทั้งนี้ เพราะภายในพรรครีพับลิกัน ยังมีกลุ่ม Freedom Caucus ซึ่งเป็นการรวมตัวกันของผู้แทนรีพับลิกันราว 40 คน ที่มีจุดยืนแบบอัลตร้าคอนเซอร์เวทีฟ ที่ผ่านมา สมาชิกส่วนหนึ่งไม่พอใจท่าทีของไรอันที่มีต่อทรัมป์ เพราะกว่าจะประกาศสนับสนุนทรัมป์ก็กินเวลามาช่วงท้ายของการหาเสียงเต็มที Freedom Causus มีแนวโน้มจะแก้แค้นและเอาคืนชนชั้นนำในพรรค ด้วยวิธีการดึงเกมการเลือกประธานสภาฯ โดยใช้การโหวตในนโยบายจำนวนมากเป็นตัวประกัน

การเลือกตั้งครั้งนี้ ไม่ว่าผลจะออกมาอย่างไร ที่แน่ใจได้คือ พอล ไรอัน เบอร์นี แซนเดอร์ส และ Freedom Caucus ต้องทำงานในสภาเดียวกัน การเมืองสหรัฐฯ คงร้อนแรง และปะทุหนักขึ้นเรื่อยๆ ส่งผลสะเทือนเชิงนโยบายไปทั่วโลก

#######

ที่มา: